Reborn in need of energy

VOIVOD – PHOBOS (1997)

 

1. Catalepsy I

2. Rise

3. Mercury

4. Phobos

5. Bacteria

6. Temps Mort

7. The Tower

8. Quantum

9. Neutrino

10. Forlorn

11. Catalepsy II

12. M-Body

13. 21st Century Schizoid Man

Początek lat ’80, koniec okresu chwały punka, który począł się przekształcać w hardcore, wzrost popularności muzyki heavy metalowej, rodzący się powoli thrash metal, prężnie rozwijający się we wszelkich kierunkach industrial, jak i klimaty post-punka – dlaczego o tym wszystkim wspominam? Bowiem wszystkie wspomniane powyżej sceny muzyczne miały niebagatelny wpływ na styl i charakter Voivod, który po dziś dzień pozostaje zespołem na wskroś unikatowym, niepodrabialnym, a ich wpływu na muzykę również nie da się zanegować. No, ale zacznijmy od początku.

Założony w kanadyjskim mieście Quebec w 1982 roku, zespół w początkowej fazie swojej kariery hołdował głównie prymitywnemu (nie znaczy, że złemu) obliczu muzyki metalowej – zarówno War & Pain, jak i Rrroooaaarrr były skażone niemal w całości twórczością protoplastów gitarowej ekstremy w postaci Venom czy Discharge. Mimo, że były naszpikowane surowymi i dzikimi numerami, tak charakterystycznymi dla wczesnego thrashu, wyróżniały się tym, że panowie z Voivod jednak bardzo lubowali się w klimatach sci-fi, a same teksty też oscylowały wokół wizji przyszłości zagubionej w nuklearnych konfliktach i zgubnego rozwoju technologii, dzięki czemu ich muzyka zyskała bardziej kosmiczną atmosferę. Owe klimaty odrealnionych, kosmicznych wizji poczęły się uwydatniać z każdym kolejnym wydawnictwem, tak samo, jak i fascynacje rockiem progresywnym spod znaku King Crimson czy Pink Floyd, a sam zespół stał się „ojcem-założycielem” metalu progresywnego (zasługa niesłusznie przypisywana Dream Theater), stylu, który doprowadzili do perfekcji na swoim Nothingface, dla wielu fanów będącego ich opus magnum.

W ’93 roku, po odejściu wokalisty Snake’a, zespół zwerbował do składu Erica Forresta, który objął stanowisko „gardłowego” i basisty, a wraz z jego przybyciem nadeszły kolejne zmiany stylistyki w muzyce zespołu. Pierwszy album wydany w trzy-osobowym składzie („Piggy” – gitara; „Away” – perkusja; „E-Force” – wokal/bas), Negatron, musiał być nie lada szokiem – w końcu poprzedzające płyty Angel Rat i The Outer Limits ukazały dosyć przystępne i przebojowe oblicze zespołu, tutaj zaś panowie nie dość, że porzucił w sporej mierze progresywne wpływy, to dodatkowo nadali całości bardzo industrialny charakter, w wyniku czego powstał album strukturalnie prostszy, acz niebywale ciężki, duszny i wrzaskliwy (Eric Forrest spisał się naprawdę świetnie). Trzeba przyznać, że nowo obrany styl na Negatron dopiero raczkował, dwa lata później jednak skrystalizował się w pełni na Phobos. Album ten stanowi najbardziej ekstremalną pozycję w ich dyskografii i w sposób najbardziej dosłowny ukazuje treści, które Voivod przekazywał wzdłuż swojej kariery. Post-nuklearny świat zbombardowany głowicami na każdym zakątku planety, wszędobylne zarazy, nieuleczalne choroby, dopadające ludzkość deformacje organizmu i schorzenia umysłu, gruzy, zniszczenia i wszelkiego rodzaju napawające odrazą widoki – oto Phobos, ścieżka dźwiękowa do ludzkiej zagłady (pewnie właśnie dlatego tak bardzo lubię tę płytę). Panowie tutaj doprowadzili każdy aspekt swojego stylu do granic ekstremum – zrobotyzowane wokale Snake’a zostały zastąpione okrutnymi wrzaskami zdzierającego swoje struny głosowe Forresta, „Piggy” swoją charakterystyczną grą na gitarze serwuje hipnotyzujące dysharmoniczne riffy i odrealnione, atonalne melodie, a dynamikę albumu napędza „Away”swoimi potężnymi partiami bębnów. Wyraźnie słychać, że Voivod za jedną z głównych inspiracji obrał sobie Godflesh, bowiem Phobos, podobnie jak Streetcleaner, jest bardzo skupiony, zwarty, kładzie nacisk na „transowość” i stroni raczej od progresywnych kombinacji na rzecz powtarzalnych, wkręcających się motywów i w żadnym momencie nie jest nawet odrobinę chwytliwy. Posiada brudne, surowe i spowite w hałasie brzmienie, które i tak przy tym pozostaje bardzo selektywne i przestrzenne – kosmiczna otchłań jest tutaj niemalże namacalna. To monolit, który przez cały czas trwania konsekwentnie dostarcza dewastujących i pochłaniających zarazem dźwięków, wyniszczając resztki umysłowej trzeźwości słuchacza.

Może zostanę za to zbiczowany przez die-hard fanów Voivod, ale przyznaję szczerze, że era z Forrestem to jedyna era w ich karierze, która mnie obecnie kręci. Oczywiście w ramach wycieczki sentymentalnej sięgam na półkę po Dimension Hatross (mój ulubiony album z klasycznego Voivod), ale – nie umniejszając wartości innym wydawnictwom – to właśnie Phobos uważam za ich najwspanialsze dzieło, najbliższe mojemu gustowi, najbardziej gniewne i złowieszcze, pełne podskórnego napięcia i grozy wyczuwalnej w każdym dźwięku. Na pewno jest to album, który postawiłbym wysoko wśród ulubionych metalowych albumów. Szkoda, że zespół nie kontynuował już nigdy później tej ścieżki, jeszcze większa szkoda, że osiem lat po wydaniu Phobos zmarł na raka gitarzysta Denis „Piggy” D’Amour, który zasłużył na znacznie więcej uznania w metalowym świecie niż wielu osławionych, nie tylko metalowych, gitarzystów (z Johnem Petruccim na czele). Jego niepowtarzalna gra wciąż robi wrażenie, a tak umiejętne połączenie hałaśliwych i dzikich riffów Discharge z psychodelicznym i awangardowym stylem Roberta Frippa z King Crimson to naprawdę nie lada wyczyn, którego mało który gitarzysta dokonał w swojej karierze. Tym bardziej chylę czoła przed tym co stworzył.

The only constant thing I know is change

MATERA – SAME HERE (1997)

1. Out Of Your Woods

2. Pure Realism

3. Non E

4. Constant Thing

5. It’s Vacuum Cleaner Time

6. Too Much

7. Darkside 11 am

8. Same Everywhere

9. Out Of Your Woods (Remix)

10. Pure Slow Realism (Remix)

11. Too Much (Remix)

Po tym jak na dobre rozkochałem się w dźwiękach z Evanescence Scorn, począłem desperacko poszukiwać czegoś w podobnym stylu, najczęściej z mizernym skutkiem. Na szczęście ten stan rzeczy któregoś pięknego dnia uległ zmianie i w zalewie niezliczonych ilości pozycji w dyskografii Micka Harrisa w końcu trafiłem na ten krótki, jedno-płytowy projekt, Matera. Co prawda Same Here nie jest albumem ani tak rewolucyjnym jak Evanescence, ani też nie sięga do jego poziomu wyrafinowania (chociaż może takie postrzeganie to kwestia gustu i sentymentu), ale hołduje podobnej estetyce, czerpie z podobnych wzorców i, co mnie szczególnie cieszy, zachowując cechy pierwowzoru nie popada w zjadanie własnego ogona.

Funf and nunf are nice to call, do it, do it, and out of your woods finally comes Matera

Matera to projekt kooperacyjny, pomiędzy Mickiem Harrisem i Mauro Teho Teardo, wokalistą Meathead. Obaj panowie wspólnie napisali wszystkie utwory, a obowiązki podzielili w najbardziej słuszny sposób – Harris zajął się perkusją i partiami rytmicznymi, zaś M. Teho Teardo wokalami. Ich wspólną działką było kreowanie wszelkich dźwiękowych tekstur i plam, quasi-melodii i rzeszy ozdobników tła. Zasadniczo Same Here to podobnie jak Evanescence, album bardzo surrealistyczny, chociaż niekoniecznie mroczny i jednak pozbawiony tej szczypty swoistej grozy. Jest bardziej chilloutowy, że tak powiem, niemniej jednak działa równie odurzająco i jest w równym stopniu psychodeliczny, z tym, że po prostu nadaje na nieco innych falach za pomocą podobnych środków. W większości utworów dominuje swobodna i wyluzowana atmosfera, numery snują się powoli i leniwie jak na dubowo-trip-hopowe klimaty przystało, do których gdzieniegdzie Teho Teardo dorzuca swój powolny, prawie mówiony rap, przekazując abstrakcyjne teksty, stanowiące raczej grę słów aniżeli wyraz jakiejś głębszej treści. Aczkolwiek w przypadku takiej muzyki, która od abstrakcyjnych i dziwacznych klimatów nie stroni, owe teksty wtapiają się w całość idealnie. W tej powodzi powolnych i leniwych dźwięków pojawiają się też jednak bardziej dynamiczne, drum’n’bassowe fragmenty, jak Pure Realism czy Darkside 11 am, które w stosunku do reszty płyty brzmią wręcz szaleńczo i dziko, wybudzając z letargu w jaki potrafi reszta wprawić, acz nie traktowałbym tego jako wadę.

Na sam koniec dostajemy porcję trzech remiksów, z czego dwa potraktowano zupełnie na odwrót, tzn. Out Of Your Woods przekształcono z odprężającego psychodeliku w utwór na drumową modłę wspomnianego Darkside 11 am, z kolei Pure Realism ze swoją tnącą rytmiką i głębokim, zniekształconym basem został zredukowany do luzackiego i schizującego zarazem Pure Slow Realism. Jako ulubiony numer z całej płyty podałbym Constant Thing, który chyba jest najbardziej osobliwy z całego zestawu.

I to by było chyba na tyle, projekt wart zbadania, zarówno przez fanów późniejszej twórczości Harrisa, jak i zwolenników narkotycznej i dziwacznej elektroniki, bo Matera właśnie w obrębie takowej się obraca, a niestety popularnością nie grzeszy. Wypadałoby to zmienić jak sądzę.

I closed my eyes and a truck came through the window

THE DUMB EARTH – WALK THE EARTH (1997)

 

1. Taxi Me Through

2. I Closed My Eyes And A Truck Came Through The Window

3. Tailem Bend

4. Your Broken Ideas

5. Edge Of Despair

6. This Is What I’m Sayin’

7. Rib Spreader

8. Imbecile

9. Blue Sky And A Bird

10. Blues In Love Major

11. Broken Man

Kiedy mowa o gatunku zwanym noir-jazz najczęściej padają takie nazwy jak Bohren & Der Club Of Gore, Dale Cooper Quartet & The Dictaphones czy The Kilimanjaro Darkjazz Ensemble. I całkiem słusznie zresztą. Do tego grona też można zaliczyć panów z The Dumb Earth, zespołu który co prawda zachowuje elementy charakterystyczne dla noirowej estetyki, jednak w odróżnieniu od powyższych nie brzmi tak surrealistycznie i nie bazuje wyłącznie na muzyce instrumentalnej. Brzmi za to znacznie bardziej… groteskowo. Ten zespół wciąż stanowi dla mnie pewnego rodzaju tajemnicę bo tak na dobrą sprawę ciężko znaleźć jakieś bardziej szczegółowe informacje o The Dumb Earth. Wiem jedynie, że ich historia sięga do pierwszej połowy lat ’90 (1993 rok ściślej mówiąc), a panowie swoje siły połączyli w Adelaide w Australii, później przenosząc swój sprzęt do Melbourne, gdzie też kontynuowali swoją działalność. Mózgiem i jedynym rdzennym członkiem tego zespołu, przez którego przewinęło się podobno już sporo muzyków, jest wokalista David Creese, który jest również twórcą i pomysłodawcą świata przedstawionego w twórczości The Dumb Earth, a pozostali ludzie stanowią instrumenty, za pomocą których jego wizje są wdrażane w życie.

A jak wyglądają owe wizje? Osobiście zawsze słuchając Walk The Earth mam przed oczami sceny ze starych filmów noir – zadymione i kiepsko oświetlone drogi na obrzeżach miasta słynącego z kryminalnej reputacji, gdzie na jednej stronie ulicy stoi niezbyt młoda i też niezbyt atrakcyjna prostytutka, wyczekująca kolejnych klientów, a na drugiej handlarz nielegalnej broni i dealer narkotykowy. Gdzieś na rogu znajduje się spowita w tytoniowym dymie knajpa dla okolicznych mieszkańców, do której wchodzi podstarzały i zgorzkniały detektyw, i który po kilku szklankach mocnego whiskey, odpalając papierosa zaczyna opowiadać niskim, przepitym i przepalonym głosem historię swojego życia. Do tego w tle pogrywa jakiś lokalny jazzowo-bluesowy zespół, tworząc odpowiednią ścieżkę dźwiękową do jego pesymistycznej opowieści.

Tak z mojego punktu widzenia wygląda atmosfera tego albumu. A jak wygląda od strony muzycznej, już mówię. W pierwszej kolejności przywodzi mi na myśl muzykę Toma Waitsa – głównie ze względu na wokal, który podobnie jak ten od mistrza jest niski, zachrypnięty i bardzo głęboki. Czuć, że pan Creese swoje wypalił i swoje też wypił. Nie jest to jakaś kopia, ale obaj panowie nadają na podobnych falach. W warstwie instrumentalnej również da się wyhaczyć sporo podobieństw, gdyż zarówno Tom Waits jak i The Dumb Earth obracają się w obrębie klasycznego, surowego bluesa i lekko eksperymentalnego noir-jazzu. Inna legenda tego typu grania, która przyszła mi na myśl przy obcowaniu z Walk The Earth to pochodzący również z Australii Nick Cave & The Bad Seeds, szczególnie jego wczesne oblicze, na którym jeszcze było słychać elementy z poprzedniego zespołu pana Cave’a – The Birthday Party. Z szufladki blues-jazzowej można jeszcze wyciągnąć jeden zespół do porównania z The Dumb Earth, mianowicie Morphine. Podobne środki wyrazu, aczkolwiek podejście do tego typu grania zgoła odmienne, znacznie mroczniejsze, bardziej tajemnicze i – jak już wspomniałem gdzieś na początku recenzji – groteskowe. Trochę jakby muzykę Morphine przenieść do wczesnych lat ’30 i posadzić w centrum kryminalnego spisku.

Ogółem Walk The Earth to muzyka w sam raz do nocnych spacerów po mieście z papierosem w ustach i idealne tło dźwiękowe do czytania opowieści kryminalnych, przyprawiających momentami o ciarki na plecach swoim thrillerowym klimatem. Chociaż poznałem ten album już parę lat wstecz to jednak nigdy nie miałem przyjemności zapoznać się z późniejszymi wydawnictwami. No cóż, czas nadrobić zaległości w końcu, co też Wam, drogim czytelnikom (zaglądają tu jacyś?) polecam zrobić.

So all hail the new flesh

STRAPPING YOUNG LAD – CITY [1997] 

1. Velvet Kevorkian
2. All Hail the New Flesh
3. Oh My Fucking God
4. Detox
5. Home Nucleonics
6. AAA
7. Underneath the Waves
8. Room 429
9. Spirituality

Devin Townsend to bezwątpienia jedna z barwniejszych postaci muzycznego świata. Człowiek, który zaczynał jako wokalista u Steve’a Vai’a (album Sex and Religion), okazał się bardzo oryginalnym i pełnym pomysłów muzykiem, dającym upust swoim pomysłom w wielu projektach. Do najbardziej znanych na pewno należy Strapping Young Lad, z którym nagrał jeden z najlepszych metalowych krążków, jakie dane mi było usłyszeć – City.

Jak już wspomniałem, SYL to jeden z wielu projektów Devina Townsenda, jednak to, co wyróżnia go spośród pozostałych to fakt, że SYL służył do wyładowania swojego gniewu. A uwierzcie, w tamtych latach Kanadyjczyk chodził wyjątkowo wkurwiony.

City to 40 minut muzyki – niby niewiele, ale jak wiadomo nie liczy się ilość, tylko jakość. A ta jest na najwyższym poziomie. Ten album nie ma słabych momentów, nie nudzi ani przez moment, nie daje nawet ku temu powodów. Tutaj cały czas coś się dzieje, począwszy od intra – Velvet Kevorkian, które w dość brutalny i wulgarny sposób zaprasza nas do środka. A „środek” to już istna uczta dla uszu – to ściana dźwięku. Słuchając tego pierwszy raz byłem dosłownie przytłoczony natłokiem muzyki, za dużo się tutaj działo. Jednak po kilku odsłuchach okazuje się, że całość jest bardzo przejrzysta i mimo tej intensywności jest tam przestrzeń i „sporo powietrza”. Kurwa, głupio to brzmi, ale tak jest naprawdę. Ale niech was to nie zwiedzie – to nie jest muzyka dla cienkuszy. All Hail The New Flesh to prawdziwy cios wymierzony prosto w ryj, a kiedy wydaje się, że „ciężej i mocniej” już być nie może, okazuje się, że to jest jednak możliwe. AHTNF robi ze słuchacza szmacianą lalkę i miota po pokoju jak chce, a im dalej w las, tym lepiej. Pędzący na złamanie karku, pełen wkurwienia do świata Oh My Fucking God to numer, przy którym nawet Szatan zastanawia się, jakie słowa wypluwa z siebie Devin Townsend. Jeśli potraficie wyobrazić sobie siebie leżącego na macie, okładanego pięściami przez Vitalija Kliczko z częstotliwością tabletarki robiącej Cholinex, to macie mniej więcej wyobrażenie tego, co robi ten numer. O takich killerach jak Detox, Home Nucleonics czy Undearneath The Waves nie będę pisał. Wystarczy przeczytać powyższe zdania. Na uwagę zasługuje jeszcze Room 429, zespołu Cop Shoot Cop, który został idealnie zaadaptowany do zimnego, odhumanizowanego klimatu na płycie, oraz nieco spokojniejsze AAA czy Spirituality.

To, co mnie urzeka na tej płycie, to brzmienie i bogactwo dźwięków. Przejawia się to w tym, że słuchając tego albumu już po raz n-ty z kolei w pewnym momencie dostrzegamy nowe, pojedyncze dźwięki, sample, które do tej pory były „nieobecne”, albo schowane gdzieś w tyle, a nagle stały się oczywiste. Sam tak miałem nie raz w okresie, kiedy przez ponad pół roku słuchałem tego albumu dzień w dzień.

Na koniec, napiszę tylko, kogo możemy usłyszeć na tym albumie, pomijając Devina Townsenda dzierżącego gitarę, mikrofon oraz wszelaką elektronikę. Natykamy się na Jeda Simmonsa (Zimmers Hole), Byrona Strouda (3 Inches Of Blood, Fear Factory, Zimmers Hole) oraz Gene’a Hoglana (za dużo by wymieniać), o którym mówi się, że jest perkusistą tak wielkim, jak sam jest. Słuchać i olewać internetowych, napiętych jak struna metalowych omnibusów, twierdzących że to nu-metal bo nie ma solówek (bez których i tak albumu doskonale się słucha i nie zauważa ich braku).